21 Ekim 2009 Çarşamba

TAKLİT KÜTÜK KOVAN



( Bu fotoğraf yayına sonradan eklendi.)
 
 

Dedelerimizde gördüğümüz kütük kovanların okumuşu
 



Doğup büyüdüğümüz yerlerde arıcılık kütük kovanla yapılırdı. Kütük kovan ise düzgün ladin ya da ardıç ağacından üretilirdi. 30 - 35 cm çapında içi geçmiş yani boşalmış ağaçlar ormandan temin edilir. Bu ağaçlar arıcının diğer kovanlarının uzunluğuna yakın olacak şekilde kesilir. Standart bir ölçüsü yok ama bir arılıkta kovanların aynı boyda olmasına dikkat edilmesi gerekir. Kesilen ağaç o zamanki aletlerle içi oyularak kütük kovan haline getirilir. Bu iş saatlerce sürerdi. kovanın tahta kısmının kalınlığı ağaca bağlı ama 5 - 6 cm. civarında olur. Ağacın oyma işi bittikten sonra, kovanın giriş tarafına ve arka tarafına ağaçtan kapak yapılır. Bu kapaklardan önde olana giriş deliği açılır.
 
( Bu fotoğraf yayına sonradan eklendi.)
 
Arılıkta yerden 1-1,5 metre yüksekliğinde dikdörtgen şeklinde bir taş duvar örülür (taş çok olduğu için ). L şeklinde en az 6 tane ağaç hazırlanır, daha fazla da olabilir. Ormandaki kalın ardıç ağaçlarından kesilir ve bu ardıç ağacı balta, kama ve çivilerle yarılarak geniş tahtalar elde edilir. Bu tahtaların ortalama kalınlığı 5 - 6 cm'dir. Kesilen ardıç ağaçlarının kabuğu soyulur. Malzemeler hazırlanınca sıra arılığın kurulmasına gelmiştir. Bu iş yardımlaşa yapılacak bir iş olduğu için arıcının dostları, yakınları yanındadır. Taş duvar üzerine L şeklindeki ağaçlar karşılıklı gelecek şekilde monte edilir. L şeklindeki ağaçların uzaklığı arıcının kovan sayısına bağlıdır. Bir metre de olabilir, iki metre de olabilir. Daha sonra hazırlanan tahtalar L şaklindeki ağaçlara çivilerle tutuşturulur. Taş duvarın içi taş ve çakılla doldurulur. Üstü ardıç kabuğu ile örtülür. Sıra kütük kovanların yerleştirilmesine gelmiştir. Kovanlar, çoğunlukla uçuş deliği sabah güneşini görecek şekilde konumlanır. Kovanlar yan yana dizilir. Aradaki boşluklar kabukla doldurulur. Diyelim ki alta beş kovan koyduk, üzeri kabukla kapatılır ve ikinci kata beş kovan daha konur. İşlem böyle devam eder ve 15 -20 kovanlık bir arı kürnesi meydana gelir. Arıyı soğuktan ve sıcaktan korumak için yanlara ve en üst katın üzerine de ardıç kabuğu konur ve bunların üzerine saç konarak yağmur ve kardan etkilenmesi önlenir.
Eskilerin kütük kovanını ve arı kürnesini tanıtmaya çalıştım. Geçmişi yaşatmak için bu taklit kovanı yaptırdım. Üç yıldır da evin ihtiyacı kadar petek bal alıyorum. Temmuz ayında birkaç kilo bal almıştım, bu da son turfan deyip sezonu kapattım.






































































7 yorum:

  1. Tahsin bey paylaşım için teşekkürler,
    maşallah güzel kovan,
    selamlar sazgilar.

    YanıtlaSil
  2. Tahsin bey merhaba, maşallah tam bir sanat eseri gibi görünüyor. Bu kovanların boşundan temin etmek mümkünmü?
    Bahçemde Karadeniz usulü karakovan var ama bu daha farklı kasnaklar hoşuma gitti. İmalatını yapan varsa almak isterim...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. selahattin bey merhaba ben istanbuldan mehmet ayverdi.
      ben yeni arıcılığa merak salmış biri olarak sizleri yakından ilgi ile takip ediyorum
      sizlerin yayınladığı resimlerden ilham alarak bu karakovanı kendim yaptım.Fakat nasıl arı ile dolduracağım bilgi verirseniz memnun olurum.

      Sil
  3. Görüntü olarak çok çok güzel duruyor!(Maşallah diyeyim) Üstelik plakası bile var :)

    Ancak arılar çerçeveler (yada kasnaklar) arası geçişte ve havalandırmada sorun yaşamıyor mu? Sanki kapakta da biraz küflenme var!
    Kolay gelsin; selamlar!

    YanıtlaSil
  4. Sayın Mehmet Bey,
    Kovanı beğenmenize sevindim. Bizimkisi adı üzerinde karakovan. Geleneksel karakovandan farkı açılır olması, kasnaktan çerçeve eklenmesidir. Tabi açılır olması, arının çerçevede çalışması avantajlı tarafıdır.

    Biz de iyi dileklerimizle saygı ve selamlarımızı sunarız.

    YanıtlaSil
  5. Sayın Ballı Baba Merhaba,

    Memleketin kütük kovanlarını taklit etmek için epey uğraştım. sonuçta şu anda Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde yatmakta olan marangoz bir yakınımla bu kovanı tasarlayıp yaptık. Eğer bu yakınımız iyileşir de işinin başına dönerse mesajınızı kendisine iletirim.

    Yorumunuz için teşekkür eder, selam ve saygılar sunarım.

    YanıtlaSil
  6. Merhaba Demet Hanım,

    Taklit kütük kovanın görüntüsünü güzel bulmanıza sevindim. Plakalar bu yıl takıldı, malum Kırklareli arıcılığın teşvik edldiği, sepet kovanların ve karakovanların da kayıt altına alındığı bir ilimizdir.

    Bu kovan bir ilkti. Üretimde bazı hatalarımız oldu. Bazı şeyleri istesek de yapamadık. Örneğin çerçevelerin gerçekten kasnaktan olmasını çok istiyordum. Kovan içi düzene oygun olarak aynen şu bizim kullandığımız standart kovanlardaki gibi çerçeve ile kovan tahtası arasındaki kadar boşluk,sizin de dikkatinizi çektiği gibi çerçeve aralarından arıların geçişi için boşluklar bırakılması ( bazı çerçeveleri çakı ile kestim )gibi. Kovanın üst tarafı ilk yıl biraz nem yaptı. Daha sonra kışları üzerine naylon çektim ve su sızmaz oldu.

    Aslında böyle taklit bir kovanı tasarlarken petek bala çalışmayı düşünüyordum ama petek bal için başka seçenekler de mevcut.

    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil